Ana Sayfa
Harita ve Resimler
Tarihi ve Cografi Yapisi
Favori Linkler
Yesilhisar Icmeceleri
Ziyaretci Defteri
Sultan Sazligi
Soganli Kiliseleri
Yesilhisar Kayisisi
Soganli Bebekleri
Ilcemizle ilgili haberler
Anket
Photo6 Page
|
|
|
YESiLHiSAR iN TARiHi VE COGRAFi YAPISI
|
Yesilhisar in kurulusu kesin olarak bilinmemekle beraber, tarihlerin kaydedebildigi zamanlarda Hititlerle meskun oldugu bilinmektedir. Hitit lerden sonra Pers lerin , M.Ö.3500 yillarinda da Iskender in emrine gecmistir. Pers Komutani Orgüs Oktav, Komutan ve unlu hatip Ciceron u Kapadokya meselesini halletmek üzere buraya gondermistir. Boylece M.Ö. 317 yilinda bu bolge Roma Imparatorlugu nun hakimiyetine gecmistir. Kapadokya bolgesinin sekiz buyuk sehri icinde adı geçen KBISTRA veya SiYiERA bugunku YESiLHiSAR dır .
M.Ö. 256 yilinda Iran in , sonra tekrar Bizans Imparatorlugu nun hakimiyetine giren Kbistra, 672 yilinda Battal Gazi nin fethi ile ilk defa Muslumanlarin eline gecmistir.
M.S. 20 yilinda Yesilhisar, Romalilar ın eline gecti. Adi KUViSTRA olarak degistirildi. Halk 313 yilinda ilan edilen Milano Fermani na kadar, Roma doneminin zulmunden cok cekti.
Imparatorun Hiristiyanlıgi kabulu ile birlikte Yesilhisar, Urgup un Goreme siyle birlikte onemli bir dini merkez haline geldi.
Roma Krali I. Teodesyos, imparatorlugu iki oglu arasinda paylastirinca Yesilhisar, Bizans in hissesine dustu ve dogrudan Istanbul a (Kostantinapolis) baglandi. Halen Yesilhisar da bu doneme ait yazili taslara ve diger tarihi esyalara rastlanmaktadir.
Yesilhisar zaman icerisinde iki defa daha Bizans hakimiyetine girmisse de once Abbasi ler sonra Danisment ler tarafindan geri alinmıstir. 1114 yilinda Selcuklu lara, sonra Ilhanli lara, daha sonra da 1324 yilinda Melik Ertana Devleti ne gecmistir.
Sultan Alparslan Malazgirt te Bizans Imparatoru Romen Diojen i buyuk bir yenilgiye ugratinca butun Anadolu ile birlikte Yesilhisar da Selcuklu larin eline gecti.
Bu donemde Yesilhisar, Develi Karahisar olarak anildi. Karahisar anlamına gelen Zencibar in Turkce ye tercume edilmesi ve Derevliye nin Develi seklinde okunmasiyla bu isim elde edilmistir. Ayrica, yol uzerinde bulunması, halkin devecilik ve kervancilikla ugrasmasi da bu ismin verilmesinde etkili oldu.
Bu tarihe kadar irk, dil, sanat ve kultur acisindan tarihin akısina uyarak, galip tarafin hukum ve etkisi altinda kalmis olan yerli halk 1071 tarihinden itibaren Musluman olup Turkce konusmaya basladı; sanat ve kultur bakimindan da tamamen doguya baglandi.
Bir sure Karamanogullari egemenligine giren Yesilhisar (Karahisar) Yildirim Beyazit zamaninda Osmanli larin hakimiyetine gecmis fakat Timur un Anadolu yu istilası ile tekrar Karamanogullari nin hakimiyetine girmistir.
Osmanli doneminde Yesilhisari yoneten Karamanoglu Ahmet Bey buraya cok hizmet etti. Sehrin guneyindeki Dundarli Suyu nun Yesilhisar Ovasi na dokulmesini saglayarak kendi adiyla anilan Karamanoglu Hark ini açtı. Sehrin batisinda da Karaman Yolu nu insa etti.
Bu donemde Yesilhisar dan Osmanli sarayina damat olarak giren Hamza Pasa devlet hizmetinde buyuk yararliliklar gosterdi. Hamza Pasa 1724 yilinda Yesilhisar da dogdu, 1740 yilinda Istanbul a giderek Saray da Silahtarliga ve daha sonra da Vezir-i A zamliga kadar yukseldi. Ilcede onun adini tasiyan tarihi bir cami halen ibadete açiktir. Karamanoglu Ahmet Bey in 1463 yilinda olumunden sonra Fatih Sultan Mehmet, bu beyligi ortadan kaldirip Yesilhisari Cem Sultan in kardesi Sultan Mustafa ya verdi.
Ayrica ordunun degerli komutanlarindan biri olan Karacabey, konaklama sirasinda vefat etmis ve kendisi Kösk Tekkesi diye anilan makama defnedilmisti. Bugun Karacabey adi ile anilan mahalleye bu isim, o buyuk komutandan dolayi verilmistir.
Damat Ibrahim Pasa, dogum yeri olan Muskara Koyu nun Nevsehir yapmak icin etrafta bulunan onemli merkezlerin askeri ve mali güclerini ferman ile Nevsehir e kaldirirken Yesilhisar in Zencibar kalesinde mevcut olan 39.000 akce timar ile otuz üc neferlik muhafiz birligini de Nevsehir e goturdu. O tarihten sonra Yesilhisar eski onemini kaybetti.
Osmanli doneminde Yesilhisar da fikih, tasavvuf, felsefe ve edebiyat alanlarinda unlu kisiler yetismistir. Koyunlu Baba, Mir atı Dede, Kocabeyoglu Haci Ali Riza, Kocum-zade Mehmet Efendi ve Omer Gulsani Dede bunlardan bazilaridir.
Osmanli Padisahlarindan III. Mustafa zamanina kadar Karaman Eyalet inin Nigde Sancagi na bagli bir kaza merkezi olan Yesilhisar 1856 yilinda Nahiye olarak Kayseri ye, 1902 yilinda Incesu Ilcesi ne baglandi.
O zamana kadar Develi Karahisar adıyla anilirken isim benzerligi olan yerlerle karistigi icin 1945 yilinda Yesilhisar olarak degistirildi.
1945 yilinda yapilan muracaatla Kayseri ye baglanan Yesilhisar, 11.06.1947 tarih ve 5071 sayili kanun ile ilce olmustur.
........................COGRAFi YAPI..........................
Kayseri nin Guney-Batisinda ve sehre 67 km uzakliktadir. 34 derece dogu boylami, 38 derece kuzey enleminin kesistigi noktada ve Akdeniz i Karadeniz e baglayan demir ve karayolunun uzerindedir. Denizden yuksekligi 1100 m ve yüzolcumu 978 km2 dir .
Kuzeyde Incesu, guneyde Yahyali, doguda Develi ilceleri, Bati da Nevsehir in Urgup ve Derinkuyu ilceleriyle komsudur.
Ilcede, Iç Anadolu Bolgesinde gorulen kara iklimi hakimdir. Yazlar sicak ve kurak, kislar- guney iklimine acik olmasi nedeniyle- nispeten ilik gecer. Yagislar genellikle mahsulun suya ihtiyac duydugu aylarda az duser ve mevsim kurak gecer. Bir yillik yagis miktari ortalama olarak m2 ye 200-270 kg dir. Bu miktarin buyuk bir kismi Ocak, Subat, Mart, Kasim ve Aralik aylarinda duser.
Ilcenin 10 km guneyinde sifali maden suyuyla meshur Icmeceler vardir. Ulkenin dort-bir yanindan buraya her yil cok sayida insan sifa bulmak icin gelir.
Ilce, kendi adiyla anilan ovanin bati ucunda Kale Dagi nin doguya uzanan etekleri uzerinde kurulmustur. Kuzeyden guneye dogru surekli esen temiz hava tabakasınin etkisi altindadir. Erciyes in karli tepeleri ilceden gorulmektedir.
Ilce duz ve cok genis bir ovaya sahiptir ve cevresi Erciyes, Toroslarin bir kolu olan Demir Kazik ve bazi irili ufakli daglarla cevrilidir. Bu daglardan inen yer ustu sulari ilcenin dogusunda bulunan Yay Golu ve Sultan Sazligi ni olusturmustur.
Soganli Koyun cevresinde bulunan ve cok eski devirlere ait olan kilise ve magaralar ozellikle yabanci turistlerin cok sik ziyaret ettigi yerlerdendir.
Ilcede Ic Anadolu da bulunan ve cok eski bitki ortusu gorulur. Az miktarda mese-menengic- ormani mevcuttur. Cay ve dere kenarlarinda kavak, sogut ve cali bulunur.
.............................iDARE..........................
Yesilhisar Ilcesi, Kayseri ye bagli 16 ilceden biridir.Yesilhisar da 1897 yilinda Belediye teskilati kurulmus, 1947 yilinda ise ilce statusunu kazanmiştir. İlceye bagli 21 koy bulunmaktadir. Ilce merkezi 9.549 olmak uzere toplam nufusu 19.186 dir. Nufusun %50 si kirsal alanda oturmaktadir. 83.124 kayıtli nufus vardir.Ilce surekli göc vermektedir, ilce nufusunun dort kati bir nufus cogunlukla Ankara, Istanbul, Adana ve Mersin illerinde yasamaktadir.
.............................EGiTiM............................
Egitim duzeyi Turkiye ortalamasina yakindir. 20 okulda 3.530 ogrenci ögrenim gormektedir. Ilkogretim cagindaki tum cocuklarimiza egitim olanagi saglanmıs durumdadir. Derslik basina merkez ilkogretim okullarinda 36, koy ilkogretim okullarinda 23, lise ve dengi okullarda 14 ogrenci düsmektedir. Ilce genelinde 20 öğgenciye 1 ögretmen dusmektedir.
.............................EKONOMi...........................
Ekonomisi tarim agirliklidir. 500.000 dekar ekilen arazinin %60 inda sulu tarim yapilmaktadir.Sulu bolgelerde basta, elma kayisi ve diger meyveler yetismektedir. Endustriyel bitkilerden seker pancari ve patates basta gelmektedir.
Ilcemizde tarim urunlerinden yilda uretilen miktar:
Seker pancari :141.000 ton
Patates : 48.000 ton
Elma :30.000 ton
Kayisi :15.000 ton
.............................ULASIM........................
Ilcemiz ulasim yonunden sansli bir konumda bulunmaktadir. Kayseri ye 67 km uzakliktadir. Akdeniz i Karadeniz e baglayan E-23 Karayolu ile demiryolu ilcemizden gecmektedir. Ilcemize kara, hava ve demiryolu ile ulasmak mumkundur.Yesilhisar, Ankara ya 364 km uzaklikta olup, karayolu ile 4 saat gibi kisa bir surede ulasilabilir. Ayrica Nevsehir e 55 km, Nigde ye 60 km mesafededir.
........................SULTAN SAZLIĞI......................
Sultan Sazlığı, Erciyes Dağı’nın Güneybatısındaki Yeşilhisar İlçesine bağlı Ovaçiftlik Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. Yeşilhisar-Yahyalı-Develi üçgeni içerisindedir.Yeşilhisar’a 17 km.- Kayseri’ye 70 km uzaklıkta bulunan Sultan Sazlığı, uluslararası Ramsar Sözleşmesi ile koruma altına alınmıştır. Yeşilhisar Ovası’nın alçak kesimlerinde Yay, Camız,Söbe ve Çöl gölleri yer almaktadır. Geniş anlamda bu göllerin tümüne dar anlamda ise Yeşilhisar’ı Niğde-Kayseri karayoluna bağlayan yolun güneyinde kalan, Yay Gölü dışındaki bölümüne Sultan Sazlığı adı verilir. Sultan Sazlığı’nı oluşturan göl ve bataklıklar, kurak mevsimlerde daralır, yağışlı mevsimlerde genişler. Bu göller Erciyes ve Orta Toroslar’dan inen sularla beslenir. 17.200 hektar alanı kapsayan Sultan Sazlığı, dünya çapında önem taşıyan bir ekosistem oluşturur. Sazlığın merkezlerine doğru görülmeyecek kadar yavaş yüzen saz adacıkları bulunmaktadır. 21 Nisan 1988’de doğayı koruma alanı olarak ayrılan bölgede tatlı ve tuzu su ekosistemi birarada bulunmaktadır. Barındırdığı 301 kuş türü ile Manyas Gölü’nden sonra Türkiye’nin ikinci önemli kuş cenneti olan Sultan Sazlığı’nda, buradaki kuşların göç yollarını ve yaşama ortamlarını araştırmak amacıyla gözlem ve üretme istasyonu bulunmaktadır. Gerek bitki örtüsü gerekse üzerinde yaşayan canlılarla kuş göç yolları üzerinde yer alan Sultan Sazlığı, her geçen gün yapılan araştırmalar ve çalışmalarla turizme kazandırılmaya çalışılmaktadır.
Sultan Sazlığı adı nereden gelmektedir: Osmanlı Padişahlarından Sultan IV. Murat, 1636 yılında Revan Seferine giderken Yeşilhisar'da konaklamış ve otağını şimdiki Köşk Pınarı'nın bulunduğu yere kurdurmuştu. Ordu üç aydan fazla burada kaldı. Levazımat taşıyan hayvanların yiyeceğini temin etmek için, Yay Gölü içinden bir yol açılarak Sazlığa geçiş sağlandı. Sultan Ordusuna hizmet vermesinden dolayı, bu tarihten sonra sazlığın adı SULTAN SAZLIĞI olarak anıldı
............................KAPADOKYA...................
Kendi adları ile anılan vadilerde yer alan SOĞANLI ve ERDEMLİ, M.S. IV. yüzyıl dan itibaren Hristiyanlığın Kapadokya'daki merkezlerinden biri olmuş ve önemini VII.- VIII. yüzyıllarda da sürdürmüştür. Tüflerin üzerinde kurulu olan Soğanlı ve çevresinde peribacalarının çok güzel örnekleri vardır.
...........................SOĞANLI.......................
Yeşihisar'ın batısında ve ilçeye 15 km mesafede olan Soğanlı, kaya kiliseleri ve mağaraların bugünkü evler ile içiçe girdiği bir yerleşim yeridir.Ürgüp - Göreme yöresindeki doğal oluşumlarla tarihi yerleşim biçiminin benzerini Soğanlı'da görmek mümkündür. Bu köyün sınırları içerisinde bulunan tarihi kiliseler, peribacaları ve çok sayıda mağara köye yerli yabancı pek çok turist çekmektedir. Köy halkı turizm amaçlı bir kooperatif kurmuş ve turizmden önemli gelir elde etmeye başlamıştır. Köyde pansiyon, kır kahveleri ve lokantalar vardır. Kadınlarca yapılarak bütün Kapadokya'da satılan SOĞANLI BEZ BEBEKLERİ, köyün önemli gelir kaynaklarından biridir. Köy, Yeşilhisar - Ürgüp karayolundan 5 km içeride olup, Soğanlı Vadisinin yamaçlarında kuruludur. İrili ufaklı 50 kilisenin varlığı bilinmektedir.Coğrafi olarak çok ilginç bir yapısı olan Soğanlı Vadisi, çok eski bir yerleşim alanı olarak Roma devrinden kalan kiliseleri ile ünlüdür. Bu kiliselerin en ünlüleri; Azize Barbara ( Tahtalı ). Karabaş, Büyük Kilise, Saint Joan Kilisesi, Yılanlı Kilise, Kubbeli Kilise, Saint George Kilisesi, Gök ve Tokalı Kilise' dir.
|
|
|
